Tinh dầu CBD – một loại tinh dầu được cho là tốt cho sức khỏe, đang được nhiều người chơi truyền tai nhau để sử dụng. Tuy nhiên, ít ai biết rằng phía sau vẻ hào quang của CBD là những hiểm họa ít ai ngờ tới.
CBD là gì?
Cannabidiol (CBD) là một loại hợp chất tự nhiên được tìm thấy trong cây cần sa. Cây cần sa đôi khi được gọi là cây gai dầu tùy thuộc vào mức độ tetrahydrocannabinol (THC) của chúng, một loại cannabinoid khác. Tuy nhiên, điểm khác biệt là CBD không gây ra các hiệu ứng thần kinh như cần sa.
Thảm họa từ CBD?
Theo báo cáo của Trung tâm kiểm soát và phòng chống dịch bệnh Hoa Kỳ, một dạng vitamin E (vitamin E tự nhiên có 8 dạng – người dịch) đã được phát hiện ra là “một nghi phạm có khả năng cao” dẫn tới các tổn thương về phổi có dính dáng đến sử dụng THC dưới dạng vape. Đây được coi là một bước tiến lớn trong quá trình điều tra nạn dịch đáng sợ đã cướp đi sinh mạng của 40 người và khiến 2.051 người khác bị bệnh.
Nhiều nạn nhân bị mắc căn bệnh bí hiểm này đã phải nhập viện và phải nằm ở khu ICU (khu chăm sóc tích cực – hay nói theo cách dân gian của mình là nằm liệt giường – người dịch), cần máy thở hoặc thậm chí những biện pháp mạnh tay hơn để có thể hô hấp. Đa phần thuộc nhóm thanh thiếu niên là nam giới.
“Lần đầu tiên, chúng tôi đã phát hiện ra một chất có khả năng gây độc, vitamin E acetate, trong mẫu xét nghiệm lấy từ các bệnh nhân có tổn thương về phổi được cho là có liên quan tới vaping”, Tiến sĩ Anne Schuchat, phó giám đốc thường trực tại Trung tâm Kiểm soát và Phòng chống Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), cho biết trong một tin vắn.
Bà Schuchat cho rằng báo cáo mới dựa trên mẫu xét nghiệm lấy từ phổi của 29 bệnh nhân, trong đó có 02 người đã chết, “tìm ra dấu vết của vitamin E acetate tại vùng tổn thương chủ yếu trong phổi.”
Bà này cũng nói thêm, “Những phát hiện này có thể cho chúng ta thấy có những gì đi vào phổi của một số bệnh nhân bị tổn thương phổi.”
Các bệnh nhân này nằm rải rác ở 10 bang trên cả nước, do vậy các phát hiện được cho là có tính tổng quát và khó có thể là do hệ quả của một sản phẩm cụ thể hoặc một nhà cung cấp cụ thể nào đó.
Các kết quả này có thể kết hợp với nghiên cứu cho thấy có hợp chất vitamin trong một số sản phẩm vaping (xin lưu ý, sản phẩm vaping được định nghĩa là tất cả các loại tinh dầu dạng lỏng được hóa hơi trong thiết bị vape, khác với định nghĩa hẹp tại Việt Nam về vape là thuốc lá điện tử - người dịch).
Nhưng Tiến sĩ Schuchat cũng để ngỏ khả năng còn có những chất hóa học hoặc chất độc khác trong tinh dầu vape hoặc các thiết bị có thể là nguyên nhân dẫn tới các triệu chứng bệnh nặng về hô hấp.
Sự việc bùng phát dịch bệnh này cho thấy có sự tồn tại của một thị trường chợ đen lớn và không được quản lý trong đó bán các sản phẩm vape bị cấm hoặc nhập lậu có thành phần hóa học không rõ ràng, được đóng gói và bán bởi các nhà sản xuất cũng như các cơ sở kinh doanh không có tên tuổi.
Hàng trăm cán bộ điều tra y tế của tiểu bang và liên bang đã được giao nhiệm vụ tìm ra nguyên nhân dẫn tới sự tổn thương nghiêm trọng lên phổi của các bệnh nhân. Một số nhà nghiên cứu đã ví những tổn thương này có thể giống với những vết bỏng hóa học của quân nhân bị nhiễm khí mù tạt trong thế chiến thứ nhất (sulfur mustard: một loại vũ khí hóa học – người dịch).
Theo CDC, Vitamin E acetate là chất có độ kết dính cao, giống như mật ong, và có thể bám vào tế bào phổi. Các nhà nghiên cứu hiện chưa tìm ra cơ chế gây tổn thương lên phổi của chất này, nhưng các nghiên cứu trên động vật đang được cân nhắc thực hiện để giải thích điều này, theo Tiến sĩ Schuchat.
Vitamin E acetate thường được sử dụng được sử dụng như một chất bổ sung vitamin hoặc một thành phần trong kem dưỡng da. Những cơ sở sản xuất tinh dầu lậu đôi khi cho thêm chất này để làm đặc dung dịch hoặc để hòa tan THC (thành phần gây “phê” trong cần sa – người dịch), và để tăng biên lợi nhuận (ông nào đi mua nhựa THC rồi sẽ hiểu, hàng càng “đặc” thì càng được coi là cao cấp hơn và có giá cao hơn, hút nó cũng đỡ tốn hơn – người dịch). Mặc dù chất này có thể nuốt hoặc bôi lên da an toàn, điều đó không có nghĩa là nó an toàn khi hít vào phổi. Hệ thống tiêu hóa có các enzyme để phân hủy các chất chúng ta ăn vào; phổi thì không có.
Mẫu dịch phổi từ 29 bệnh nhân nói trên cũng được xét nghiệm để tìm các loại dầu từ thực vật, các chất có nguồn gốc từ dầu mỏ như dầu khoáng cũng như các chất có khả năng gây hại khác. CDC cho biết, không có chất nào khác được tìm ra. Các phát hiện trên được công bố trong báo cáo hàng tuần về Bệnh tật và Tử vong (Morbidity and Mortality Weekly Report), số ngày thứ Sáu, 08/11/2019.
“Các nhà khoa học tại CDC đã phát triển 12 phương pháp hướng tới việc phát hiện một số chất gây hại cụ thể”, Tiến sĩ Schuchat cho biết. “Phát triển phương pháp khảo nghiệm kiểu như thế này sẽ mất khá nhiều thời gian.”
Khoảng 70% những người bị mắc bệnh lạ về phổi là nam giới, 79% dưới 35 tuổi và 86% cho biết họ đã sử dụng THC dưới dạng hóa hơi.
Rất nhiều trong số các sản phẩm được sử dụng bởi những người mắc bệnh được mua qua kênh chợ đen, thường là qua bạn bè hoặc mua trên đường phố, các chuyên gia về y tế cộng đồng cho biết. Tinh dầu vape thường có chứa một số chất phụ gia, dung môi, cũng như các chất làm tăng mùi vị.
Các nhà điều tra y tế đã nói ngay từ đầu đợt bùng phát hồi giữa tháng 8 rằng một số thành phần, trong đó có vitamin E acetate, có thể là nguyên nhân dẫn tới một số ca bệnh phổi.
Các quan chức y tế ở Bang New York lần đầu tiên phát hiện ra vitamin E acetate trong một vài mẫu sản phẩm tinh dầu hồi tháng 8, sau đó đem về xét nghiệm tại phòng thí nghiệm Wadsworth Center.
Mặc dù đa phần các ca bệnh được cho là có liên quan tới tinh dầu THC lậu, Tiến sĩ Schuchat cho rằng điều đó không đồng nghĩa với việc các sản phẩm tinh dầu khác có thể được coi là an toàn. Bà này nói có một số báo cáo sơ bộ, chưa được điều tra một cách kỹ càng, về một số bệnh nhân nói rằng mình mua THC từ các cơ sở bán cần sa tại một số bang mà cần sa được hợp pháp hóa.
Nicotine vẫn chưa được loại bỏ hoàn toàn khỏi danh sách nghi ngờ. Một số bệnh nhân khai rằng mình chỉ hút nicotine, và các quan chức y tế cấp tiểu bang cho rằng một số báo cáo đó là đáng tin cậy – Tiến sĩ Schuchat cho biết thêm.
Với hi vọng tìm ra các yếu tố có thể gây ra căn bệnh lạ này, các quan chức y tế ở Bang Illinois tiến hành khảo sát 4.631 người thành niên (trên 18 tuổi) sử dụng vape và vẫn đang khỏe mạnh bình thường, sau đó so sánh với những người bị bệnh. Đa phần những người khỏe mạnh hút nicotine, nhưng cũng có 21% trong đó có sử dụng THC.
Các bệnh nhân có nhiều khả năng là chỉ hút THC, và sử dụng khá thường xuyên, nhiều hơn 5 lần mỗi ngày. Những người này cũng có khả năng cấp gấp 9 lần bình thường là sẽ mua THC từ các kênh “lậu” như các dealer , từ bạn bè hoặc mua ngoài và có khả năng cao gấp 8 lần bình thường sẽ mua “dank vapes”, các sản phẩm mà giới chức mô tả là “sản phẩm giả, nhái nhãn mác có chứa THC”, từ các nguồn không tên tuổi.
THC là chất có khả năng gây nghiện, và các quan chức y tế nói rằng các bệnh nhân có thể cần phải tư vấn và điều trị.
Số ca bệnh phổi tăng lên trong tuần trước, nhưng số tăng thấp hơn các tuần trước đó.
“Xu hướng chung có vẻ là đi xuống, nhưng chúng tôi cũng hiểu rằng một tại một số bang tình hình vẫn đang nghiêm trọng, và vụ việc này vẫn sẽ rất tích cực được điều tra”, Tiến sĩ Schuchat cho biết.
Các ca tử vong khác đang được mở rộng điều tra, bà này cũng nói thêm. Số người tử vong có lẽ sẽ còn tăng.
Vì hiện tại vẫn còn nhiều điều không chắc chắn về nguyên nhân gây bệnh, CDC khuyến cáo người dân nên tránh sử dụng các sản phẩm hóa hơi, kể cả thuốc lá điện tử.
Vì mức tăng khá cao so với cùng kỳ năm trước trong số những người chưa thành niên sử dụng thuốc lá điện tử, FDA sẽ phải sớm cho ra các biện pháp như cấm các sản phẩm thuốc lá điện tử có mùi vị, bao gồm cả vị bạc hà. Cấm vị bạc hà đã được nhắc tới trước đó, nhưng ngành công nghiệp vape cũng như thuốc lá đã tích cưc vận động hành lang Nhà Trắng và các nhà lập pháp nên tránh những biện pháp cấm diện rộng như vậy, trong bối cảnh thuốc lá truyền thống vị bạc hà vẫn được bán trên thị trường.
Ngay sau đó, Juul Labs, công ty thuốc lá điện tử lớn nhất nước Mỹ, đã đi trước đạo luật cấm tinh dầu có mùi vị bằng cách công bố sẽ ngừng bán sản phẩm pod có vị bạc hà, sau khi các cuộc điều tra quốc gia gần đây cho thấy đối tượng thiếu niên thường thích vị hoa quả và bạc hà.
Nhưng một trợ lý của Tổng thống Trump đã cho biết vào đầu tuần này rằng các cửa hàng vape sẽ có thể được miễn trừ khỏi các hạn chế này. Và vào thứ Sáu, ông lưu ý rằng ngành công nghiệp này đã tạo ra rất nhiều việc làm.
Ông Trump cho biết một thông cáo có nội dung bảo vệ trẻ vị thành niên sẽ được đưa ra vào tuần tới và sẽ bao gồm một đề xuất tăng giới hạn độ tuổi bán thuốc lá điện tử “chắc khoảng 21 tuổi” (nói theo đúng phong cách của Trump – người dịch). Luật pháp Liên bang hiện quy định độ tuổi tối thiểu là 18 để mua thuốc lá và thuốc lá điện tử, mặc dù khoảng một phần ba trong số các tiểu bang đã tăng tuổi lên 21. Động thái này được cả 2 đảng ủng hộ, do đó có khả năng cao Quốc Hội sẽ phải cho ra một đạo luật trong thời gian tới.
Nguồn: https://edition.cnn.com/…/vaping-injury-vitamin-…/index.html
Viết bình luận